توجه کرده اید دربرخي ازمهماني ها به خصوص، اگر در جمع  پزشکي باشد همه او را سئوال پيچ مي کنند. يکي مي پرسد : «  مرتب دل درد دارم چکارکنم ؟» يکي سئوال مي کنه : «ا گرچربي خون بالاباشد مي توانم فلان غذا را بخورم يانه » و...

وقتي مهمان عزیز و متخصصی به منزل می آید، آن هم نویسنده و محقق و شاعر تورکی قاشقایی به همراه شاعر و محقق تورکی خراسانی، چاره اي جز گفتگو درمورد یکی از مهم ترین اصول زبان تورکی نيست. به مدت حدود يک ساعت افتخار داشتیم حضورگرم و صميمي شان را در منزل احساس کنیم و اين عزيزان کساني نبودند جز اساتید گرانقدر مردانی رحیمی و عرب خدری از نویسندگان و شاعران و محققین خوب زبان تورکی. گفتگویی کوتاه، صمیمی و دوستانه با ايشان در مورد قانونمندی زبان ترکی تقديم حضورتان مي شود امید که مورد توجه و پسند قرار گیرد:...

·        ملا عاشور قاضي

·        بي بي مريم شرعي     

ashourghazi@yahoo.com

1)     اشاره اي مختصر به زندگينامه شاعر و جايگاه او در دنياي شعر و ادب

« ميرالي » (اميرعليشير) متخلص به «نوايي» از بزرگترين شخصيت هاي ادبيات ترك است كه در دوران تيموريان رشد يافته و به كمال رسيده است. «نام شكوهمند وي در كنار ساير شخصيت هاي ادبي جهان از قبيل : هومر ، دانته ، شكسپير ، فردوسي ، نظامي ، مولوي ، تاگور ، لوسين ، تولستوي و ديگران قرار مي گيرد. امير نظام الدين علي شير نوايي در ماه فوريه سال 1441 ميلادي (844 هجري) در شهر هرات به دنيا آمد. نام پدرش غياث الدين كچگينه بهادر يكي از حكمرانان تيموريان بود ».

(محمد صالح راسخ يلدرم ، تاريخ و فرهنگ تركمنها ، به اهتمام ؛ عبدالعزيز عمر ، پيشاور ، 1382 ، صفحه 159 – 158)

«اميرعليشير نوايي در روزگار خود مورد توجه و احترام اعاظم دانشمندان بوده است.

                        - اشعار تركي مولوي - 

-          ملا عاشور قاضي

-          بي بي مريم شرعي 

تمامي مطالب زير مستند است و به منابع آنها در آخر مقاله اشاره شده است .
 مولانا جلال الدين محمد بن بهاءالدين بن حسيني الخطيبي معروف به مولوي بلخي, از نوابغ جهان اسلام و آفتاب درخشان فرهنگ عرفاني و معنوي ايران است. در ششم ربيع الاول سال 604 هجري قمري(1207ميلادي)در شهر بلخ به دنيا آمد.وي از تركان خوارزمشاهي بلخ (1) است. در كودكي همراه پدرش به زيارت بيت الله رفت و پس از مراجعت از مكه مكرمه با پدرش به سرزمين آسياي صغير مهاجرت كرد (2) و در شهر قونيه مسكن گزيد. آشنايي مولوي با شمس تبريزي كه از عرفاي بنام قرن هفتم هجري است نقطه عطفي در تاريخ زندگي اين شاعر بزرگ مي باشد . محمد بن علي شمس از اهالي تبريز بود و تبار وي به تركان قبچاق مي رسيد ، چنانكه مولوي به اين موضوع تصريح دارد :

 زهي بزم خداوندي زهي مي هاي شاهانه

زهي يغما كه مي آرد شه قبچاق تركانه (3)